«برجام» که ۱۰ سال پیش به امید پایان دادن به اختلافات میان ایران و غرب بر سر برنامه هسته‌ای تهران منعقد شده بود از فردا با منقضی شدن قطعنامه موید آن در شورای امنیت (قطعنامه ۲۲۳۱) به پایان خواهد رسید. این موضوع را میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین امروز جمعه در حساب کاربری‌اش در ایکس یادآوری کرده است.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ (۲۹ تیر ۱۳۹۴) تصویب شد و «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان برجام را تأیید کرد.این قطعنامه تحریم‌های قبلی سازمان ملل علیه برنامه هسته‌ای ایران را لغو می‌کرد، اما محدودیت‌های جدیدی را بر این برنامه برای مدت زمانی مشخص اعمال می‌نمود. یکی از ویژگی‌های کلیدی برجام و این قطعنامه وجود مفادی موسوم به «بندهای غروب» (sunset clauses) در آن بود که مقرر می‌کرد محدودیت‌ها علیه ایران بایستی به تدریج و در تاریخ‌های مشخص برداشته شوند. انقضای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ بر اساس بند ۸ آن است که مقرر می‌دارد تمام مفاد قطعنامه دقیقاً ۱۰ سال پس از «روز پذیرش برجام» (Adoption Day) خاتمه یابد. روز پذیرش برجام ۱۸ اکتبر ۲۰۱۵ (مصادف با ۲۶ مهر ۱۳۹۴) بود. این تاریخ به عنوان «روز خاتمه» (Termination Day) شناخته می‌شود و به طور خودکار تمام نظارت‌ها و محدودیت‌های مرتبط با برجام را پایان می‌دهد، مگر اینکه شورای امنیت پیش از آن قطعنامه جدیدی تصویب کند که این اتفاق تا کنون رخ نداده است. انقضای این قطعنامه بخشی از طراحی برجام بود و مقرر شده بود بعد از یک دهه موضوع هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت خارج شود و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فقط بر اساس «توافق جامع پادمان» بر برنامه هسته‌ای ایران نظارت کند.
توئیت اولیانوف
اولیانوف این موضوعات را در حساب کاربری‌اش در ایکس یادآوری کرده و نوشته است: «قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که سال ۲۰۱۵ توافق هسته‌ای را تأیید کرد فردا منقضی می‌شود.»وی اضافه کرده است: «برجام هم دیگر وجود نخواهد داشت. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها در چارچوب توافق جامع پادمانی در خصوص ایران بحث خواهد کرد. شاهد وضعیت جدیدی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران خواهیم بود.»
ادعای احیای تحریم‌ها
انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ در شرایطی رخ خواهد داد که کشورهای غربی بر خلاف مفاد مندرج در آن قطعنامه‌های تحریمی قبلی را علیه ایران بازگردانده‌اند. کشورهای غربی ضمن متهم کردن ایران به عدم پایبندی به تعهداتش در برجام ادعا کرده‌اند که تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران از روز ۷ مهر احیا شده‌اند. سازمان ملل متحد هم در بیانیه‌ای در همان روز اعلام کرده که ۶ قطعنامه تحریمی شورای امنیت به شماره‌های ۱۶۹۶ (مصوب ۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (مصوب ۲۰۰۶)، ۱۷۴۷(مصوب ۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (مصوب ۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (مصوب ۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (مصوب ۲۰۱۰) همانند قبل از اجرای برجام به اجرا درخواهند آمد.روسیه، چین و ایران با این ادعا مخالفت کرده و گفته‌اند که اجرای تمامی مفاد قطعنامه ۲۲۳۱، از جمله محدودیت‌ها و رویه‌های پیش‌بینی‌شده در آن بایستی در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ خاتمه پیدا کنند.
در روز انعقاد برجام رئیس‌جمهور وقت ایران حسن روحانی این توافق هسته‌ای را «الگویی برای تعامل سازنده با جهان» معرفی کرده بود که می‌تواند به حل تمامی مشکلات اقتصادی ایران منجر شود.او در ساعات آغازین اعلام حصول توافق گفته بود که برجام «طومار تحریم‌ها را در هم پیچیده، حقوق هسته‌ای ایران را تثبیت کرده و اقتصاد ایران را در مدار اقتصاد جهان قرار داده است».
انتهای پیام/فارس