به گزارش پایگاه خبری طالشوند به نقل از خبرگزاری فارس، به نقل از روابط عمومی دانشگاه تهران، پژوهش‌های اخیر محمدمهدی تکیه، دانش‌آموخته رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تهران، به سرپرستی دکتر مهدی مقیمی زند، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران و با همکاری دکتر منصوره موحدین از دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت‌مدرس، منجر به طراحی و ساخت ریزتراشه‌ای نوین برای جداسازی اسپرم شده است. این پژوهش در آزمایشگاه ادوات پزشکی کوچک (UT BIOMEMS) دانشکده مکانیک دانشگاه تهران انجام شده است.دکتر مقیمی زند، سرپرست این تیم پژوهشی، درباره اهمیت این تحقیق گفت: «جداسازی اسپرم نقش کلیدی در فناوری کمک باروری (Assisted Reproductive Technology) ایفا می‌کند، به‌ویژه در مواردی که عوامل ناباروری مردانه مانند غلظت کم، تحرک ضعیف یا ناهنجاری‌های ظاهری اسپرم، شانس باروری را کاهش می‌دهند. هدف اصلی این فناوری، انتخاب اسپرم‌های باکیفیت بالا و دارای تحرک و شکل مناسب برای افزایش احتمال موفقیت باروری است.» وی افزود: «در این پژوهش، تراشه‌ای جدید طراحی شده که محدودیت‌های روش‌های مرسوم را ندارد. این تراشه ساختاری ساده دارد و به‌گونه‌ای طراحی شده که استفاده از آن در کلینیک‌های ناباروری به‌راحتی امکان‌پذیر باشد. دستگاه شامل چهار محفظه است که توسط شبکه‌ای از میکرو کانال‌ها به هم متصل شده‌اند و به‌گونه‌ای بهینه‌سازی شده‌اند که نرخ برشی کمی داشته باشند. این ویژگی برای کاهش آسیب به اسپرم و انتخاب اسپرم‌های متحرک باکیفیت بالا ضروری است.»
سازوکار دستگاه بر پایه پدیده رئوتاکسیس
دکتر مقیمی زند در توضیح سازوکار این دستگاه گفت: «سازوکار اصلی این دستگاه بر پایه پدیده رئوتاکسیس (Rheotaxis) است، که در آن اسپرم‌های متحرک توانایی حرکت در جهت مخالف جریان سیال را نشان می‌دهند. رئوتاکسیس به‌عنوان یک رفتار طبیعی در اسپرم شناخته شده که نشان‌دهنده تحرک و زنده‌مانی بالای آن‌هاست. با بهره‌گیری از این رفتار، دستگاه به اسپرم‌های سالم و متحرک اجازه می‌دهد به محفظه‌های تعیین‌شده مهاجرت کنند و بدون نیاز به مراحل آماده‌سازی اضافی، در آنجا متمرکز شوند. در این روش نوین، بر خلاف روش‌های رایج، نیازی به شستشو یا پردازش اولیه نیست.»
استفاده از ویژگی‌های ذاتی اسپرم برای افزایش نرخ جداسازی
وی همچنین به سایر ویژگی‌های این ریزتراشه اشاره کرد و گفت: «در این دستگاه از ویژگی ذاتی اسپرم‌ها، یعنی تمایل بهشناکردنن در نزدیکی مرزها، استفاده شده تا نرخ جداسازی اسپرم‌های باکیفیتت بهتر افزایش یابد. با ساختار موازی کانال‌ها، این دستگاه قادر است به نرخ بالای جداسازی و تمرکز تعداد بیشتری اسپرم متحرک در مدت‌زمان کوتاه‌تری نسبت به طراحی‌های پیشین دست یابد.»
نتایج موفقیت‌آمیز در آزمایش‌های بالینی
دکتر مقیمی زند با بیان اینکه این ریزتراشه آزمایش‌های بالینی را با موفقیت و کارایی بالا پشت سر گذاشته است، اظهار داشت: «نتایج نشان می‌دهد که این دستگاه می‌تواند جداسازی اسپرم‌های متحرک را تا ۱۰۰ درصد و در کمتر از پنج دقیقه انجام دهد. همچنین، اسپرم‌های انتخاب‌شده بهبود چشمگیری در شکل و ظاهر داشته‌اند که برای موفقیت باروری حیاتی است. بنابراین، عملکرد این دستگاه بر روش‌های سنتی جداسازی اسپرم برتری داشته و با توسعه بیشتر، می‌تواند به‌عنوان جایگزینی کارآمد برای روش‌های مرسوم مورداستفاده قرار گیرد.»
انتهای پیام/
